Kościół z XIV wieku pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Krościenku nad Dunajcem
Parafia Krościenko. Krościenko położone jest w malowniczej dolinie Dunajca u podnóża Pienin. Samopołożenie geograficzne zapewniło miasteczku duże znaczenie już w czasach średniowiecznych. Prawa miejskie nadał Krościenku Kazimierz Wielki w 1348 roku a Kazimierz Jagielończyk odnowił je w 1485 roku. Powstanie Krościenka którego pierwotna nazwa brzmiała "Krosno" wiąże legenda z osobą św Kingi, żony Bolesława Wstydliwego.Naukowcy przyjmują, że d o schyłku XII wieku okolice pod Pieninami były "anekumeną" czyli ziemią niezamieszkałą. Czasy osadnictwa zaczynają się w XII wieku wraz z rozwojem ruchliwego szlaku komunikacyjnego prowadzącego z Sącza na Spisz i do Nowego Targu.Krościenko leży na granicy polsko-słowackiej (dawniej polsko-węgierskiej). Takie położenie powodowało że wchodziło ono także w skład nadgranicznego systemu obronnego kyóre tworzyły grody - straże (np. Czorsztyn, Niedzica) i inne umocnienia na szczytach pasm górskich. Przykładem jest legendarny Zamek Pieniński, którego ruiny zachowały się do dzisiaj, a którego powstanie niektórzy badacze wiążą nawet z legionistami rzymskimi i słynnym "bursztynowym szlakiem".
Okolice Krościenka były wielokrotnie pustoszone przez kolejne najazdy tatarskie i liczne zarazy, toteż miasteczko nigdy nie było zbyt liczne. Zakładając miasto na prawie magdeburskim, zasadżca ustalił plan, którego centrum stanowił rynek z ratuszem, kościołem i wyprowadzonymi z naroży ulicami. Nie wiadomo kto i kiedy zbudował kościół. Ma on charakter romański i przypuszczalnie powstał w XIV wieku. Ludność zajmowała się przede wszystkim kupiectwem, rzemiosłem i rolnictwem. Podobnie jak nie można ustalić daty powstania kościoła, tak i trudno ustalić termin założenia parafii. Przypuszczalnie mogła ona istnieć już w XIII wieku.Świadczy o tym chociażby wzmianka Długosza o mieście Chroszczeyenku z 1287 roku. Na pewno istniała w roku nadania aktu lokacyjnego miastu (1348 rok). Tadeusz Ładogórski podaje, że w 1340 roku rektor kościoła w Krościenku zapłacił świętopietrze.Parafia liczyła wtedy 210 dusz i obejmowała Oppidum (miasto) Krościenko, wieś Tylkę i osadę Ver (Prawda).
17.VII.1529 roku przyłączono doń parafię szczawnicką ("która od dawna nie miała proboszcz z powodu ubóstwa"), a w latach 1553-1554 dokonano również afiliacji sąsiedniej parafi w Grywałdzie. Była to więc w połowie XVI wieku duąz parafia miejska z dwoma filiami.Dzieje jej na przestrzeni wieków były burzliwe. Kolejni proboszczowie miewali zatargi z mieszczanami, ze starostwem i wójtami. Jednak wizytacja kanoniczna parafii, przeprowadzona w 1748 roku,przyniosła Krościenku pozytywną ocenę "gdyż w parafii nie znajduje się zgorszeń, ani wybryków,(...). Słowo Boże jest gorliwie głoszone (...). Proboszcz wzorowo prowadzi księgi chrztów, ślubów i zmarłych. W analizowanym okresie (1644-1750) parafia obejmowała obszar od wsi Krośnica, poprzez Hałuszową, Grywałd, Tylkę, Szczawnicę, po Szlachtową. Dzisiaj zarówno Szczawnica jak i Grywałd są samodzielnymi parafiami.
Od roku 1938 Krościenko jest parafią obecnie w diecezji tarnowskiej. Życie religijne parafii koncentrowało się od stuleci wokół zabytkowego kościoła p/w Wszystkich Świętych stojącego przy rynku. Najstarsza część tego kościoła - prezbiterium - pochodzi z XIV wieku.Znajdują się w nim liczne zabytki, jak i fragmenty polichromii z drugiej połowy XIV i z XV wieku, ołtarze, stacje Drogi Krzyżowej oraz gotycka chrzcielnica zdobiona herbami z orłem polskim - prawdopodobnie dar króla Jana Olbracht (1493).
Od kilku lat w panoramie Krościenka dominuje nowy kościół parafialny który nosi wezwanie Chrystusa Dobrego Pasterza.Autorem projektu kościoła jest mgr. inż. Antoni Mazur z Krakowa. Plany konstrukcyjne opracował inż. Bronisław Sokał z Nowego Sącza. 30 listopada 1979 roku Kuria Diecezjalna w Tarnowie umieściła w planach budownictwa sakralnego na rok 1980 budowę nowego kościoła parafialnego w Krościenku nad Dunajcem.Z powodu braku zezwolenia ze strony ówczesnych władz, budowę świątyni rozpoczęto dopiero 9 sierpnia 1982 roku. Już w następnym roku w uroczystość Wniebowzięcia NMP ówczesny Ks. Bp. Ordynariusz Jerzy Ablewicz dokonał poświęcenia placu budowy i wmurowania kamienia węgielnego z grobu Św Piotra, poświęconego przez Ojca Św.Jana Pawła II.
Okolice Krościenka były wielokrotnie pustoszone przez kolejne najazdy tatarskie i liczne zarazy, toteż miasteczko nigdy nie było zbyt liczne. Zakładając miasto na prawie magdeburskim, zasadżca ustalił plan, którego centrum stanowił rynek z ratuszem, kościołem i wyprowadzonymi z naroży ulicami. Nie wiadomo kto i kiedy zbudował kościół. Ma on charakter romański i przypuszczalnie powstał w XIV wieku. Ludność zajmowała się przede wszystkim kupiectwem, rzemiosłem i rolnictwem. Podobnie jak nie można ustalić daty powstania kościoła, tak i trudno ustalić termin założenia parafii. Przypuszczalnie mogła ona istnieć już w XIII wieku.Świadczy o tym chociażby wzmianka Długosza o mieście Chroszczeyenku z 1287 roku. Na pewno istniała w roku nadania aktu lokacyjnego miastu (1348 rok). Tadeusz Ładogórski podaje, że w 1340 roku rektor kościoła w Krościenku zapłacił świętopietrze.Parafia liczyła wtedy 210 dusz i obejmowała Oppidum (miasto) Krościenko, wieś Tylkę i osadę Ver (Prawda).17.VII.1529 roku przyłączono doń parafię szczawnicką ("która od dawna nie miała proboszcz z powodu ubóstwa"), a w latach 1553-1554 dokonano również afiliacji sąsiedniej parafi w Grywałdzie. Była to więc w połowie XVI wieku duąz parafia miejska z dwoma filiami.Dzieje jej na przestrzeni wieków były burzliwe. Kolejni proboszczowie miewali zatargi z mieszczanami, ze starostwem i wójtami. Jednak wizytacja kanoniczna parafii, przeprowadzona w 1748 roku,przyniosła Krościenku pozytywną ocenę "gdyż w parafii nie znajduje się zgorszeń, ani wybryków,(...). Słowo Boże jest gorliwie głoszone (...). Proboszcz wzorowo prowadzi księgi chrztów, ślubów i zmarłych. W analizowanym okresie (1644-1750) parafia obejmowała obszar od wsi Krośnica, poprzez Hałuszową, Grywałd, Tylkę, Szczawnicę, po Szlachtową. Dzisiaj zarówno Szczawnica jak i Grywałd są samodzielnymi parafiami.
Od roku 1938 Krościenko jest parafią obecnie w diecezji tarnowskiej. Życie religijne parafii koncentrowało się od stuleci wokół zabytkowego kościoła p/w Wszystkich Świętych stojącego przy rynku. Najstarsza część tego kościoła - prezbiterium - pochodzi z XIV wieku.Znajdują się w nim liczne zabytki, jak i fragmenty polichromii z drugiej połowy XIV i z XV wieku, ołtarze, stacje Drogi Krzyżowej oraz gotycka chrzcielnica zdobiona herbami z orłem polskim - prawdopodobnie dar króla Jana Olbracht (1493).Od kilku lat w panoramie Krościenka dominuje nowy kościół parafialny który nosi wezwanie Chrystusa Dobrego Pasterza.Autorem projektu kościoła jest mgr. inż. Antoni Mazur z Krakowa. Plany konstrukcyjne opracował inż. Bronisław Sokał z Nowego Sącza. 30 listopada 1979 roku Kuria Diecezjalna w Tarnowie umieściła w planach budownictwa sakralnego na rok 1980 budowę nowego kościoła parafialnego w Krościenku nad Dunajcem.Z powodu braku zezwolenia ze strony ówczesnych władz, budowę świątyni rozpoczęto dopiero 9 sierpnia 1982 roku. Już w następnym roku w uroczystość Wniebowzięcia NMP ówczesny Ks. Bp. Ordynariusz Jerzy Ablewicz dokonał poświęcenia placu budowy i wmurowania kamienia węgielnego z grobu Św Piotra, poświęconego przez Ojca Św.Jana Pawła II.
Adres: ul. Jana Sobieskiego 2 A, 34-450 Krościenko n.D, tel. +48 18 26 23 015 lub 26 23 182
Nabożeństwa: poniedziałek - sobota 06.30 (nowy kościół) i 07.30 (stary kościół), niedziele i święta 6.30 (stary kościół), 8.00, 9.30, 11.00 oraz 18.00 (nowy kościół).
Źródło: Parafia Rzymsko - Katolicka p.w. Wszystkich Świętych
